Η εκβάθυνση του Λουδία πρέπει να γίνει διανομαρχιακή απαίτηση / Δεν έχει λεφτά ο Τζιτζικώστας είπε στους ΤΟΕΒ / στοιχεία

Χρόνια τώρα όλοι, αρμόδιοι και αναρμόδιοι, έχουν καταλήξει στο ακράδαντο συμπέρασμα ότι για τις πλημμύρες στην Αλεξάνδρεια και την γύρω πεδινή περιοχή φταίει το γεγονός ότι ο ποταμός Λουδίας δεν μπορεί να αντέξει το υπερβολικό φορτίο του νερού με συνέπεια να μην γίνεται ομαλά η απορροή και να....
συγκεντρώνεται το νερό στα χωράφια, τους αγωγούς και να πλημμυρίζουν χωράφια και σπίτια.
Πριν από δυο βδομάδες έγινε μια σύσκεψη στην Πέλλα με πρωτοβουλία του δημάρχου Αλεξάνδρειας στην οποία συμμετείχαν οι συνάδελφοί του από τα Γιαννιτσά και γύρω δήμους καθώς και οι αντιπεριφερειάρχες Ημαθίας και Πέλλας. Αποφασίστηκε να καθαριστεί επιφανειακά το ποτάμι και να αφαιρεθούν κορμοί δέντρων κλπ ώστε να διευκολυνθεί η ομαλή ροή του ποταμού.
Ωστόσο, παρότι όλοι γνωρίζουν ότι ο ποταμός πλέον έχει καταστεί αβαθής εξ αιτίας των φερτών υλικών και επειδή δεν έχει καθαριστεί με εκβάθυνση σχεδόν ποτέ από τότε που κατασκευάστηκε το βάθος του έχει ...μηδενιστεί.

Συνεπώς, όλοι ξέρουν ότι πρέπει να γίνει ένα μεγάλο έργο εκβάθυνσης με μεγάλα μηχανήματα κλπ που όμως απαιτεί γενναία χρηματοδότηση. Το αίτημα αυτό μπήκε από τους προέδρους των ΤΟΕΒ της περιοχής στον περιφερειάρχη κεντρικής Μακεδονίας προ ημερών και ο οποίος αφού συμφώνησε δήλωσε ότι δεν έχει λεφτά για το έργο και ότι θα κάνει ένα έγγραφο στο υπουργείο του Χρυσοχοϊδη για να ενταχθεί σε πρόγραμμα.

Επειδή το θέμα προβλέπω να παραπέμπεται στις ελληνικές καλένδες θα πρέπει να αναδειχτεί συνολικά και από όλους τους φορείς ώστε να επιτευχθεί η προώθησή του. Αποσπασματικά δεν γίνεται τίποτα.

Έψαξα και βρήκα ορισμένα χρήσιμα στοιχεία για τον Λουδία από μια πτυχιακή εργασία μιας φοιτήτριας. 
Δείτε τα, έχει ενδιαφέρον

ΠΑΡΟΧΗ

Η ημερήσια και ετήσια διακύμανση της παροχής του ποταμού Λουδία παρουσιάζει χαρακτηριστικές ιδιομορφίες,που τον κάνουν να διαφέρει ουσιαστικά από τους άλλους ποταμούς της χώρας. Ενώ, συνήθως, η μέγιστη παροχή των ποταμών παρουσιάζεται κατά τη βροχερή περίοδο του έτους,που συμπίπτει με τη χειμερινή περίοδο,ο Λουδίας από τα μέχρι σήμερα δεδομένα, έχει το μέγιστο της παροχής του τη θερινή περίοδο. 
 Η μικρή σχετικά παροχή της χειμερινής περιόδου θα πρέπει να αποδοθεί,πέρα των άλλων,στη σχετικά μικρή επιφάνεια της λεκάνης απορροής του που είναι 1.170km2 ενώ ο Αξιός έχει 24.000 km2 και ο Αλιάκμονας 7.312 km2 (Πανώρας και Χατζηγιαννάκης 1992). 
Η αυξημένη παροχή της θερινής περιόδου προέρχεταιαπό τις απώλειες των αρδευτικών δικτύων που βρίσκονται στη λεκάνη απορροής του και καταλαμβάνουν πάνω από 55% της συνολικής επιφάνειας.

Η ιδιαιτερότητα αυτή του ποταμού δίνει τη δυνατότητα αξιοποίησης ενός μεγάλου μέρους της παροχής του για την άρδευση νέων εκτάσεων ή την ενίσχυση των ήδη υφιστάμενων αρδευτικών δικτύων, σε περιόδους μειωμένης παροχής του ποταμού Αξιού. Με άλλα λόγια, είναι δυνατό να εφαρμοστεί η διαδικασία της ανακύκλωσης του νερού σε επίπεδο λεκάνης απορροής. 
Εξ’ αιτίας της πολύ μικρής κλίσης του πυθμένα του ποταμού και του τρόπου που αυτός εκβάλει στη θάλασσα,είναι φυσικό η κλίση της επιφάνειας του νερού και η παροχή του να επηρεάζονται σοβαρά από το παλιρροιακό φαινόμενο και να ακολουθούν τις ημερήσιες διακυμάνσεις του. Το εύρος της διακύμανσης της στάθμης του νερού είναι μεγαλύτερο κατά τη διάρκεια της πανσέληνου και της νέας σελήνης και μικρότερο κατά τη διάρκεια των τετάρτων της σελήνης. 
 Οι διακυμάνσεις της παροχής είναι επίσης μικρότερες όταν ο μέσος όρος της παροχής είναι μεγάλος και μεγαλύτερες όταν ο μέσος όρος της παροχής είναι μικρός. Στην τελευταία περίπτωση παρατηρείται και αρνητική κίνηση νερού, ορισμένες ώρες του εικοσιτετράωρου. Τέλος, η ύπαρξη αβαθούς εκχυλιστή (φράγμα μέσω του οποίου ο ποταμός εκβάλλει στη θάλασσα), περιόρισε σημαντικά το εύρος του παλιρροιακού φαινόμενου ανάντη αυτού και είχε ως επακόλουθο τη μείωση της ημερήσιας διακύμανσης της παροχής του ποταμού.

ΥΔΡΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Η λεκάνη απορροής του ποταμού Λουδία καλύπτεται από ένα

σημαντικό αριθμό μετεωρολογικών σταθμών. Από την μελέτη των βροχομετρικών δεδομένων των σταθμών αυτών διαπιστώθηκε οτι το μέσο ετήσιο ύψος βροχής της υδρολογικής λεκάνης ανέρχεται σε 536 mm( ημίξερη περιοχή) το δε ετήσιο ύψος βροχής της περιόδου Μαίου - Σεπτεμβρίου φτάνει στα 160 mm (μεσογειακός τύπος βροχής).
Υπολογίσθηκε η παροχή του παλιρροιακού ποταμού Λουδία για την τριετία 1989-91 χρησιμοποιώντας την σχέση στάθμης-κλίσης επιφάνειας νερού-παροχής κυμάνθηκε από 8,8 έως 23,3 m3/sec. Παράλληλα, μελετήθηκε η μεταβολή της ποιότητας των νερών του συναρτήσει της παροχής και του χρόνου όπου συμπεραίνουμε ότι ο ποταμός μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε σαν συμπληρωματική πηγή υδροδότησης υφιστάμενων δικτύων είτε στην άρδευση νέων εκτάσεων.

Οι εισροές στη λεκάνη απορροής του ποταμού Λουδία προέρχονται κυρίως από την υδροδότηση των αρδευτικών δικτύων, τα ατμοσφαιρικά κατακρημνίσματα και τα απόβλητα των γεωργικών βιομηχανιών. Οι παροχετευόμενοι στα αρδευτικά δίκτυα όγκοι νερού, που αποτελούν τον κύριο όγκο των υδάτων που εισέρχονται στη λεκάνη, προέρχονται από τους ποταμούς Αλιάκμονα και Αξιό και καταγράφονται από το Γενικό Οργανισμό Εγγείων Βελτιώσεων (ΓΟΕΒ) της πεδιάδας Θεσσαλονίκης.
Οι εισροές που προέρχονται από τα ατμοσφαιρικά κατακρημνίσματα υπολογίζονται από τα βροχομετρικά δεδομένα, του πυκνού δικτύου μετεωρολογικών σταθμών που είναι εγκατεστημένοι στην πεδιάδα και το μέσο μηνιαίο ύψος βροχής (mm) εκφράσθηκε σε μέση μηνιαία παροχή (m3/sec).

Οι βασικές μορφές εκροής της λεκάνης απορροής του ποταμού Λουδία είναι η εξατμισοδιαπνοή και ο όγκος νερού που αποχετεύεται ή στραγγίζει στον ποταμό 
(Πανώρας και Χατζηγιαννάκης 1992).

ΠΑΛΙΡΡΟΙΑΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ 
Ο ποταμός Λουδίας ανήκει στην κατηγορία των παλιρροιακών ποταμών (tide rivers). Η έλξη της σελήνης επί της γης είναι η κύρια δύναμη που δημιουργεί τις παλίρροιες, προκαλώντας φούσκωμα της επιφάνειας των θαλασσών που βρίσκονται απέναντι από αυτή. Καθώς η γη και η σελήνη περιστρέφονται σε κοινό κέντρο βάρους, φυγόκεντρες δυνάμεις προκαλούν ένα δεύτερο φούσκωμα του νερού, στην άλλη πλευρά της γης. 
 Τα φουσκώματα αυτά ονομάζονται πλημμυρίδες (high tides).

Στην εκβολή των παλιρροιακών ποταμών μεταξύ αμπώτιδας και πλημμυρίδας δημιουργείται ένας θύλακας νερού (back - water). Η συνεχής μεταβολή της κλίσης της επιφάνειας του νερού του ποταμού εξαιτίας της παλίρροιας και η ύπαρξη του θύλακα, προκαλούν συνεχή μεταβολή της ταχύτητας ροής και πολλές φορές της διεύθυνσής της. 
Στην επαφή του θαλασσινού με το γλυκό νερό, που έχει μικρότερο ειδικό βάρος, δημιουργείται μια συνισταμένη πίεση κοντά στον πυθμένα του ποταμού που έχει ως αποτέλεσμα την απώθηση του γλυκού από το θαλασσινό υπό μορφή σφήνας η οποία προωθείται κατά μήκος του πυθμένα προς τα ανάντη. 
 Η έκταση και το μέγεθος της διείσδυσης του αλμυρού νερού εξαρτάται κυρίως από την παροχή του ποταμού και είναι τόσο μεγαλύτερη όσο η παροχή του ποταμού είναι μικρότερη. 

Η προώθηση της αλατούχου σφήνας μπορεί να ανακοπεί αν εφαρμοστούν ένα η περισσότερα από τα παρακάτω μέτρα:

Α. Να διατηρηθεί η παροχή του ποταμού πάνω από ένα ορισμένο όριο(κατασκευή ταμιευτήρων, κ.λ.π.)

Β. Να μειωθεί το βάθος του ποταμού.

Γ. Να κατασκευασθεί ένα βυθισμένο φράγμα για να εμποδιστεί η προώθηση του αλμυρού νερού προς τα ανάντη.

Δ. Να κατασκευαστεί ένα φράγμα και ο ποταμός να εκβάλλει στη θάλασσα μέσω ενός αβαθούς εκχειλιστού.

Η επίδραση που ασκεί το παλιρροιακό φαινόμενο σε έναν ποταμό μεταβάλλει τα χαρακτηριστικά ροής κατά μήκος αυτού. Με κριτήριο τις μεταβολές αυτές γίνεται διαχωρισμός του ποταμού σε τμήματα. 
 Ο ποταμός Λουδίας αποτελεί τον κύριο στραγγιστικό αποδέκτη του μεγαλύτερου τμήματος της πεδιάδας της Θεσσαλονίκης. Η παροχή του, κατά τη θερινή περίοδο, προέρχεται κυρίως από τις απώλειες των αρδευτικών δικτύων που βρίσκονται στη λεκάνη απορροής του. 
Σε όλη τη διαδρομή του επηρεάζεται από τις παλίρροιες του κόλπου της Θεσσαλονίκης, με συνέπεια τη συνεχή μεταβολή της κλίσης και της παροχής του και την είσοδο θαλασσινού νερού σε αυτόν υπό μορφή σφήνας που εφάπτεται στον πυθμένα του. 
Η ύπαρξη της σφήνας της οποίας το μήκος και το πλάτος εξαρτάται από την παροχή του ποταμού, τον άνεμο κ.λ.π., επηρεάζει την ποιότητα των νερών και καθιστά προβληματική τη χρήση τους για αρδευτικούς σκοπούς.

Τα στοιχεία για το ποτάμι τα βρήκα ΕΔΩ